Przekopnice, należące do liścionogów, występują praktycznie na całym świecie, zamieszkując kałuże i inne nieduże zbiorniki wodne. Stanowią one grupę bardzo startych organizmów, które bez większych zmian występowały na Ziemi już w triasie, około 200 milionów lat temu. W hodowli występują głównie trzy gatunki. Triops longicaudatus, czyli przekopnica długowidełkowa to gatunek występujący głównie w słodkich wodach Ameryki Północnej, Ameryki Południowej i Azji. Nie należy do grona największych przedstawicieli swojej rodziny, osobniki rzadko kiedy osiągają więcej niż 4 centymetry długości. Z wyglądu przypomina inną żywą skamieniałość – skrzypłocza. Podobnie jak on ma kolisty pancerz, który pokrywa prawie połowę ciała. Gatunek ten posiada trzy oczy, umieszczone na małej głowie. Dwa z nich są „normalne”, natomiast dodatkowe, słabo rozwinięte trzecie oko służy do kontrolowania położenia własnego ciała. Całe ciało przekopnicy jest członowane i składa się z około 40 połączonych liniowo segmentów. Opatrzone one są dość imponującą liczbą odnóży – około 70 par, od czułek, przez odnóża kroczne i pławne, aż po wyrastające z ostatniego segmentu długie, widełkowate twory, pełniące rolę steru.
Innymi popularnym gatunkiem są Triops cancriforis czyli przekopnica właściwa. Występuje ona w Azji, Afryce i w Europie – także w Polsce. Jest jednym z największych gatunków w obrębie swojego rodzaju, osiąga bowiem długość od 8 do 11 centymetrów długości. Kształtem pancerza przypomina przekopnicę długowidełkową, ma jedna zupełnie inne ubarwienie – jej pancerz jest ciemny, z kolei odnóża są brązowo-czerwone. Na rynku spotykane są też przekopnice australijskie (Triops australis) pochodzące, jak wskazuje nazwa, z Australii. Dorastają one do około 3,5 centymetra długości. Wyróżniają się odrobinę innym kształtem pancerza, jest on lekko zaostrzony i przypomina odrobinę zarysem grot strzały. Ma też szare ubarwienie.
Niezależnie od gatunku wszystkie przekopnice mają podobne wymagania. Do rozpoczęcia hodowli wystarczy kilku litrowy zbiornik lub nieduże akwarium, dobrze przepłukany piasek i odstała woda o odczynie zasadowym (przekopnice nie znoszą kwaśnej wody). Zbiornik ten musi być dobrze oświetlony, najlepiej nada się do tego nawet nieduża lampka LED. Na początku wystarczy wysypać na dno niezbyt grubą warstwę piasku i zalać ją wodą, można też wstawić do zbiornika kilka gałązek roślin wodnych. Następne należy w akwarium umieścić jaja przekopnicy, najlepiej uczynić to po tygodniu, tak by zdążyły w nim rozwinąć się mikroorganizmy. Następnie należy ostrożnie obchodzić się ze zbiornikiem i uzupełniać codziennie ubytki wody. W tym akwarium powinno być oświetlone przez całą dobę. Przekopnice powinny wykluć się z jaj w ciągu kilkudziesięciu godzin. Przez pierwsze dni nie trzeba ich karmić, gdyż wystarczą im żyjące w wodzie mikroorganizmy. Po około tygodniu, gdy przekopnice zauważalnie zwiększą swoje rozmiary, można zacząć podawać im pokarm, czyli drobny, mrożony plankton (oczlik, moina) w niedużych ilościach. Z czasem ilość pokarmu należy zwiększać.
Stopniowo można wyłączać na noc oświetlenie, początkowo na kilka godzin, z czasem wydłużając do 12-14 godzin. Gdy przekopnice osiągną około 15 mm długości należy w akwarium umieścić nieduży, delikatnie pracujący filtr gąbkowy z napowietrzaczem. Grzałka w hodowli przekopnic nie jest potrzebna, gdyż stworzenia te preferują wodę o temperaturze pokojowej. Podrośniętym maluchom można też zacząć podawać np. suche granulki dla ryb drapieżnych. Przekopnice niestety nie żyją bardzo długo, nawet najlepiej karmione rzadko żyją dłużej niż 50 dni. Dość szybko się jednak rozmnażają, składając dość dużą ilość jaj. Co ciekawe występują u nich trzy płcie – męska, żeńska i obojnacza.
Opracowano na podstawie artykułu Triops, czyli przekopnica, "ZooBranża", nr 9, 2017r.