Sarkoidy to łagodne nowotwory skóry, bez zdolności do wywoływania przerzutów do narządów wewnętrznych. Mają jednak dużą predyspozycję do nawrotów i rozwoju w innych miejscach ciała. Najczęściej występują w okolicach pokrytych cienką skórą, z niewielką ilością sierści, np. na głowie, szyi, klatce piersiowej, podbrzuszu, w pachwinach. Są wywoływane przez wirus brodawczycy bydła, czyli BPV typu 1 i 2 (bovine papillomavirus). W Polsce jak w innych krajach Europy najczęściej dochodzi do zakażenia wirusem typu pierwszego. Na występowanie tego wirusa narażone są wszystkie koniowate, bez względu na umaszczenie, rasę czy płeć. Pierwsze sarkoidy najczęściej obserwuje się u młodych koni od 3 do 10 roku życia. Cześć naukowców uważa, że konie z ranami są bardziej narażone na występowanie sarkoidów, inni uważają, że wektorem roznoszącym chorobę są muchy. Sam wirus przypomina trochę wirusa ludzkiej opryszczki – raz zarażony koń już do końca życia będzie nosicielem, oraz będzie narażony na ponowne pojawianie się zmian skórnych. Mimo braku jednomyślności co do rozprzestrzeniania się tego wirusa zarażonego konia zaleca się odizolować od reszty stada, oraz zapewnić mu osobny zestaw szczotek.
Wyróżnia się cztery główne typy sarkoidów. Sarkoidy guzowate najczęściej występują w okolicach powiek i kończyn miedniczych. Są one zbite i znajdują się pod skórą w formie wyczuwalnych uwypukleń skóry. Sarkoidy włókniste (fibroblasty) znajdziemy głównie na podbrzuszu, szyi i klatce piersiowej oraz na kończynach. Są to rogowaciejące, uszypułowane twory dość szybko się rozwijające, do tego często ulegające owrzodzeniu co może prowadzić do wtórnych infekcji. Sarkoidy brodawkowate występują głównie w okolicach głowy, pachwin oraz zewnętrznych narządów płciowych. Są to suche, zrogowaciałe zmiany charakteryzujące się brakiem owłosienia oraz powolnym wzrostem. Ostatnim typem są sarkoidy płaskie, występujące głównie w obrębie głowy, szyi i pachwin. Są to chropowate zmiany, przypominające trochę strupa. Istnieją też rzadko występujące sarkoidy złośliwe – są to podskórne zmiany, rozwijające się bardzo szybko.
Rozpoznanie sarkodiów jest dość proste i polega głównie na określeniu wyglądu zmiany, jej rozmiarów i miejsca występowania. W razie wątpliwości można wykonać biopsję, niesie to jednak ze sobą ryzyko dalszego rozwoju zmiany. Każdą zmianę należy jednak indywidualnie konsultować z weterynarzem. Nie należy podejmować leczenia bez wcześniejszej konsultacji, gdyż leki na sarkoidy mogą być mocno drażniące dla zwierzęcia. Najlepszą metodą leczenia jest radioterapia – metoda ta zarezerwowana jest dla zmian w obrębie oczu oraz ścięgien. Jest ona jednak bardzo kosztowna, a na świecie istnieje tylko kilka miejsc, w których może być ona wykonywana. Sarkoidy usuwa się czasem chirurgicznie, jest to jednak metoda niosąca ze sobą duże prawdopodobieństwo nawrotów, dlatego zaleca się stosowanie jej z dość kosztowną chemioterapią. Inną metodą jest zamrażanie sarkoidów, istnieje jednak ryzyko uszkodzenia tkanki pod zmianami, a sierść w miejscu odmrożenia odrasta bez pigmentu.
Na popularności w leczeniu sarkoidów zyskuje terapia odpornościowa, polegająca na zachęceniu organizmu konia do walki z nowotworem. Jedną z takich terapii jest podawanie bezpośrednio na sarkoida szczepionki BCG. Terapia trwa około 2-3 tygodni, a wygląd zmiany z początku może się pogorszyć. Niektóre rasy koni mogą jednak źle reagować na tego typu terapie. Inną formą terapii odpornościowej jest stosowanie specjalnych ziół i maści (np. firmy Vital Herbs). Jest to najbezpieczniejsza i nieinwazyjna metoda, mająca zarazem zachęcić organizm konia do walki z nowotworem. Może ona być stosowana w przypadku łagodnej sarkoidozy, oraz jako dodatek do innych terapii. Leczenie tą metodą jest jednak dość długie.
Opracowano na podstawie wikipedii oraz strony www.equista.pl